top of page

76

Yazarın fotoğrafı: Zeynep TurkerZeynep Turker

Güncelleme tarihi: 22 Oca



21 Ocak 2025 günü sabahına , sömestr tatilinde kar tatili yapmak isteyenlerin favorilerinden Bolu Kartalkaya'da yıllardır faaliyet gösteren bir otelde çıkan büyük yangın haberiyle uyandık. Bu yazıyı yazdığım saatlerde 76 kişinin hayatını kaybettiği korkunç bir facia.


Herkes sosyal medyaya bakmıştır. Yaşananlar korkunç. Gecenin bir yarısında dumanla, alevle karşılaşan insanlar, çoluk çocuk nasıl toparlanacağını bilemeden kendilerini kurtarmaya çalıştılar.


Otelde o gün 238 misafirin konakladığı bilgisi verildi. Tabi bu sayıya otelde kalan çalışanları da eklemeliyiz. Yangın anındaki toplam kişi sayısını tam olarak bilmiyoruz. Hayatını kaybedenlerin, yaralananların ne kadarı misafir ne kadarı çalışan, çok acı, ne kadarı çocuk, bu bilgi de henüz paylaşılmadı.


Otel bir tarafı yangına müdahaleyi imkansız kılan bir yamacın başında; bina giriş kapısının olduğu bölüm ve katlar ise neredeyse tamamen yandı. Basında gördüğümüz, otelin içinden ve dışından alınan görüntüler korkunç, ürpertici. Bu tam bir felaket !


Daha önce Otel Riskleri ve Sigorta başlıklı yazımda otelleri görünenden farklı olarak bir işletme olarak aktarmaya çalışmış ve risk yönetiminin öneminden bahsetmiştim. Bu haberden sonra bloga girerek bu paylaşımımın tekrar okunduğunu gördüm. Bazı alıntılarla otel risklerini hatırlatayım.


Otellerin temel riskleri aşağıdaki gibi sıralanıyor:


1. Yaşam maliyeti krizi: Yaşam maliyeti krizinin tüketici harcamaları üzerindeki etkisi;

2. Otel enerji maliyetleri;

3. Koronavirüs ve gribi önlemek için hijyen;

4. Siber güvenlik;

5. Beklenmedik olaylar: Yangın, sel ve diğer doğal afetler, kar kaybı, terör saldırıları gibi. Her zaman ellerinin altında bir "İş Sürekliliği Planı" olması gerekliliği;

6. Tedarik ve tedarikçi riskleri: Otelin ihtiyaç duyduğu tedarik zincirinin yaşadığı problemler, başta öngörülmeyen maliyetler olmak üzere pek çok riski de barındırması;

7. Misafirler: Oteller tüm risk yönetimi protokollerine sahip olsa da bu durum potansiyel sorunlara neden olabilecek konuk davranışını kontrol edemez. Otel tarafından sağlanan her türlü hizmette misafirlerin bedeni ve maddi olarak zarar görmesi olasıdır.


Aynı yazıda "Valizlerimizle birlikte odaya ilk girdiğimizde hemen balkona, manzaraya, banyoya, dolaba bakıyoruz. Açıkçası ilk iş olarak kapının arkasında duran yangın anında kaçış tabelasını inceleyen birine rastlamadım. Acil bir durumda etrafta muhtemelen panik içinde kaçışan ve ne yapacağını bilmeyen insanlar olacaktır" diye yazmıştım.


Öyle de oldu.


İnsanlar can havliyle ölümlerden ölüm seçti ve üst katlardan atlayan iki kişi hayatını kaybetti.

Çarşafları perdeleri bağlayarak , atlayacakları mesafeyi azaltmaya çalıştılar. Atladılar, vücutlarında kırıklar oluştu.

Kucaklarında bebekleri, çocukları çaresizce pencere pervazında kurtarılmayı beklediler.

Bebeklerini battaniyeye sarıp, yardım için aşağıda bekleyenlerin tutmasını isteyecek kadar korkunç bir çaresizlik yaşadılar. Aşağıdakiler "Atma sakın çocuğu atma" diye bağırıyorlardı. Nasıl bir çaresizlik!

Dakikalarca yardım istediler, çığlık çığlığa.

Olayı yaşayanlar yayınladıkları videolarda aşırı dumandan merdivenlerin bile görünmediğini, nefes almanın imkansız olduğunu söylediler.

Olayı duyan herkes telefonlara sarıldı, dağa akın etti. Yakınlarına ulaşmaya çalıştı. Kötü haberi alanlar yıkıldı.


Birkaç gün dinlenmek, eğlenmek, ailece bir arada olmak için tatili fırsat bilerek işten güçten izin alınıp uzaklaşılan birkaç günlük tatil tam anlamıyla cehennem oldu.


Ülkede bir günlük yas ilan edildi.


Yangın neden çıktı?

Basında yer alan haberlerde yangının otelin mutfağından çıktığı bilgisi var, bu teyit edilmiş bir bilgi değil.

Otelin görünmeyen yamaç tarafı

Görüntülerde otelin yamaca bakan kısmına müdahale edilmekte yaşanan zorluklar yer alıyor. O kısımda küçük bir kayak yolu dışında itfaiyenin girebileceği ya da müdahale edebileceği yeterli alan olmadığı söyleniyor. Odaları yamaca bakanlara ne oldu? Kaçış yolları var mıydı? Bilmiyoruz. Muhteşem karlı orman manzarasına bakan bir odada konaklamanın keyfi müthiş, müthiş olmasına da, acil bir durumda o keyifli ve muhtemelen daha pahalı oda ne kadar güvenli?


Yangın merdiveni var mıydı sorusu

Kültür ve Turizm Bakanı demecinde yangın merdiveni olduğu bilgisini vermiş olsa da, otelde yangın merdiveni olmadığı konusunda iddialar devam ediyor. Gece denk geldiğim bir röportajda yangından kurtulan bir baba yangın merdiveni olduğunu ama merdivenin içerde olduğunu söylüyordu.

Elektrik kesintisi nedeniyle alarm ve sprinkler sisteminin devreye girmediği ayrıca dedektörlerinin çalışmadığı söyleniyor,


En yakın İtfaiye?

Bu sezonda binlerce insanın olduğu turizm merkezinde itfaiye olmaması gerçeği. En yakın itfaiyenin 40 km ötedeki Dörtdivan'da olduğu ve yangın ihbarını aldıktan sonra 1 saat içinde olay yerine geldikleri belirtiliyor. Yangına müdahalede ilk dakikalar önemli, yangın daha küçükken müdahale edildiğinde faciaların önüne geçilebiliyor.


Yetki alanı bulmacası

Turistik bölge olması nedeniyle buradaki oteller Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı. Bakanlık yangın denetiminin itfaiyede olduğunu belirtiyor, İtfaiye ise belediyeye bağlı çalışıyor. Oteller belediyelerin yetki alanında değil. Tamam anladık da kim denetliyor otelleri? Ya da oteller denetleniyor mu ? Yahu insanlar yandı, boğuldu öldü, bunu mu tartışacaksınız?


Yangın denetimleri soru işareti

Son denetimin ve yangın yeterlilik belgesinin basına yansıyan kopyasındaki denetim tarihi, 2007.

Ülkemizde 2007 tarihinde yayınlanmış, 2012 yılında değişmiş ve 2021'de güncellenmiş yangın yönetmeliği var. Bu otel hangisine göre denetlendi, yangın yeterlilik belgesi geçerli mi?


ISG - İşyeri sağlığı ve Güvenliği

Çalışma koşulları raporları ve acil durum senaryoları aktif miydi? Yangınla mücadele ekipleri var mıydı? Eğitimleri tamamlanmış, tatbikatlar yapılmış mıydı? Bu ekipler yangında ne yaptılar? Onların hayati durumları, sağlık durumları nasıl?


Malzemeler

Otel betonarme üzerine ahşap kaplama, pek çok yerde kütükler var, dekoratif amaçlı ya da yapısal olarak içi dışı ağaçla veya ağaç kaplama ile dolu. Kullanılan malzemeler yangına dayanıklı mı? Çatı sağlam kalmış ama çatı altındaki malzemeler yanmaya devam ediyordu? Kullanılan malzemeler yangın güvenliği açısından uygun muydu?


Daha o kadar çok soru var ve hepsi o kadar birbirinden korkunç ki ! Cevaplarını soruşturmalar yapıldıkça öğreneceğiz. Ama öğrendiklerimiz giden canları geri getirmeyecek, bu korkunç acıyı silmeyecek, korkuyu ve kaygıyı gidermeyecek maalesef.


Çünkü bu olay ilk değil!


Gencecik öğrenciler ailelerinden uzakta kaldıkları yurtlarda diri diri yandılar !

Bir eğlence mekanının restorasyon çalışmalarında çalışanlar diri diri yandılar!

2023 Şubat depreminde İsias Oteli'ni unutmadık, günlerce enkaz altında kaldılar! Diri diri gömüldüler!

İzmir'deki Folkart yangınını hatırlayın!

İnegöl yangınlarını hatırlayın!


Olayı duyar duymaz aramızda yaptığımız konuşmalarda hepimiz aynı soruyu sorduk. Otel sigortalı mı?

Sigortalı olduğuna dair bilgi geldi, arada bir acente mi var ya da banka yoluyla mı bilmiyorum. Daha önce bu turizm grubuna sigorta hizmeti vermek üzere ziyarete gidenler olmuş. Buradan, grubun uzun yıllardır sigorta yaptırdığını sonucuna varabiliriz.


Sigorta şirketi risk analizleri var mı?

Sigorta ettiklerine göre riski uygun görmüşlerdir. Bu arada belirtmeden geçmemeyim, yine sektörden bir arkadaşımla yaptığımız görüşmede otellerin kimya, plastik gibi riskli görülmeyip yazmak istedikleri işler arasında olduğunu belirtti.


Bir otel gördüğümüz, lobi, koltuklar, restoran veya otel odasından ibaret değil. Yazıda da belirttiğim gibi kocaman bir işletme. Depoları var, malzeme depoluyor, burada her türlü malzeme olabilir. Yakıt , jeneratörü için fuel oil yanıcı parlayıcı pek çok temizlik maddesi, çamaşırhane kimyasalı (en basitinden oda parfümü) depolarlar. Restoranı var, oda servisi var, demek ki mutfak da var, doğalgaz veya mutfak tüpleri var, ateş var ateş ! Her yerde elektrikli aletler var. Odalarda saç kurutma makinesi, misafirlerin ihtiyaçları için kullandığı prizler var. Bunlar bile bir yangına neden olabilir.


Aynı gün Sivas'taki bir kayak merkezinde öğrencilerin kullandığı soyunma odalarında patlama olmuş. Patlamanın kayak malzemelerini temizlemek için kullanılan yanıcı ve parlayıcı spreylerin biriktirdiği gaz bulutunun bir kıvılcımla (çakmak veya benzeri nedenle) infilak etmesi sonucu oluştuğu ihtimal dahilinde olduğu söylendi haberde. Yanan otel bir kayak oteli, muhtemelen bu tip malzemeler orada da vardır.


Bu yangın bu kadar ölüme sebep olacak kadar nasıl ve neden büyüdü? NEDEN?


Olmazsa Olmaz Risk Mühendisliği yazısında ne demiştik? "Bu mesleğin belki de sosyal mottosu diyebiliriz. "Hayat Kurtarmak" evet, risk mühendisliğinin ve analizinin temelinde önce insana odaklanmak ve her şekilde bir hayat kurtarmak düşüncesi yatıyor."


Umarım sigorta şirketi bu konuda üzerine düşeni yapmıştır.

Yukarıda belirttiğim henüz cevabı netleşmemiş soruların yanıtları sigorta açısından da kritik önem taşıyor. Eğer bunlarda bir eksiklik varsa, sigorta poliçelerinde de dile getirdiğimiz eksik sigorta, düşük teminatlar, kar kaybı sigortasının genel durumu gibi, otelin maddi zararlarına ilişkin daha önce karşılaştığımız eksiklikler burada da çıkabilir. Artık buna ne diyebilirim bilmiyorum.


Otellerin yaptığı sigortalar arasında yer alan Otel Sorumluluk Sigortası, otel misafirlerinin uğrayabileceği maddi ve bedeni zararları kapsıyor. Pek çok otel yöneticisi sigorta kapsamına bakarken ilk etapta odalardaki müşteri kasalarını ve ufak tefek hırsızlıklarla, yaralanmaları düşünür, ama gelin görün ki doğal afet, yangın gibi olaylardaki sorumlulukla gereken ilgi ve özen pek gösterilmez.


Bence artık oldukça eskimiş Nuh Nebi'den kalma Üçüncü Şahıs Mali Mesuliyet genel şartlarında sigortanın amacı şöyle geçiyor:

"Sigortanın Mevzuu ve Şumulü:

Madde 1 : İşbu poliçe sigortalıyı, sigortanın mer'iyet müddeti esnasında vukua gelecek bir hadise neticesinde, a) Üçüncü şahısların ölmesi, yaralanması veya sıhhatinin muhtel olması, b) Üçüncü şahıslara ait mallarda ziya ve hasar (maddi zarar ve ziyanlar) husule gelmesi sebebile, poliçede gösterilen sıfat, faaliyet ve hukuki münasebetlerinden dolayı, kendisine karşı, üçüncü şahıslar tarafından ileri sürülecek zarar ve ziyan taleplerinin neticelerine karşı, Türkiye Cumhuriyetinin hukuki mes'uliyete müteallik mevzuatı hükümleri dairesinde ve işbu poliçede tesbit olunan meblağlara kadar temin eder.

İşbu poliçe, sigortalıyı haklı taleplere karşı olduğu gibi yersiz ve aşırı taleplere karşı da korur."


Dikkat çekmek istediğim yer ise üçüncü şahıs mali sorumlujluk sigortası genel şartlarının Madde 3 B Maddesi ;

"B) Ek Sözleşme İle Teminat Altına Alınabilecek Haller"

3) Zelzele, seylap, su basması, çığ, heyelan, yanardağ indifaı, infilak, yangın, duman, sis, buhar ve su yüzünden uğranılan zarar ve ziyandan doğan mali mes'uliyet.


Bu ne demek? Eğer bu tip riskler de teminatta olsun denmemişse, yangın nedeniyle oluşan zararlar teminat haricidir.

Otelin sorumluluk sigortasında belirtilen genişletmenin yapıldığı ve riske uygun bir limitle sigorta edildiğini umalım.


Ya da bence bundan sonra ummayalım. İnsanların toplu olarak bulunduğu, canlarını emanet ettiği her yerde sigorta zorunlu olsun. Öğrenci yurdu mu ? Sigorta yoksa kimseyi alamasın, Otel mi ? Sigortası yoksa kapıdan içeri kimse giremesin. Hastane mi ? AVM mi ? Okul mu? Ne fark eder! Bu kadar önemli bir sorumluluk için önlem almak ve sigorta yaptırmak isteğe bağlı olabilir mi?


Z O R U N L U olsun !

Sigortanın düzenleyici gücünden faydalanalım. Sigortanın asgari koşulları belirlensin, keyfiyete bırakılmasın. Sigortacılar tesisin genel durumunu incelesin, fiyatlamasını yapsın, riski değerlendirsin. Sigortası olmayan tesise faaliyet izni verilmesin. CAN emanet, dünyada candan değerli başka bir şey var mı? Sigorta şirketleri refleks olarak otel risklerini tehlikeli risk grubuna alacaklar muhtemelen, önce sigortaladıkları otelleri kontrol etsinler, bakalım hala sigorta edilebilir mi ?


Geniş bir soruşturma başlatıldı, savcılar iş başında! Otel sahibinin de içinde olduğu 4 kişi de gözaltına alındı.


Bu yazıyı yayınlayana kadar içimdeki duygularla o kadar çok mücadele ettim ki, kaç kere yazdım sildim hatırlamıyorum. Bugün 76 can, dünkü yüzlerce binlerce can aramızdan birinin evladı, anası babası, kardeşi, hayat arkadaşı , dostu akrabası.


Bir facia yaşanmışken, ülkede yas ilan edilmişken, hala tatiline devam eden ve kayak yapanların drone görüntüsü ise içimi burktu. Hayat kimi anlarda gerçekten durabilir, o anda kaymasanız da olurdu, diyorum. Yazık!


Ölenlere rahmet yaralılara acil şifa, geride kalanlara dayanma gücü diliyorum.



Blog Yazıları

İnegöl Yangınları


Bağlantılar


Yangın Yönetmeliği Kaçış Merdiveni ile ilgili kısım


"3.4 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Bina Kullanım Sınıflarına Göre Özel Düzenlemeler

Oteller, moteller ve yatakhaneler

MADDE 50- (1) Otellerin, motellerin ve diğer binaların yatakhane olarak kullanılan bölümlerinin aşağıda belirtilen şartlara uygun olması gerekir:

a) Yatak odaları, iç koridordan en az 60 dakika yangına karşı dayanıklı bir duvar ile ayrılır. Toplam yatak sayısı 20’den fazla veya kat sayısı ikiden fazla olan otellerde her katta en az 2 çıkış sağlanır. Yatak sayısı 20’den az ve yapı yüksekliği 15.50 m’den az olan bina veya bloklarda ise, merdiven korunumlu yapıldığı veya basınçlandırıldığı takdirde, tek merdiven yeterli kabul edilir.

b) İç koridora açılan kapıların yangına karşı en az 30 dakika dayanıklı olması ve kendiliğinden kapatan düzenekler ile donatılması gerekir.

c) İç koridorlar, bir dış duvarda yer alan boşluklar ile doğal yolla havalandırılır veya mekanik duman tahliyesi yapılır.

ç) Yatak odası koridoruna açılan diğer odaların veya koridorun bir parçasını oluşturup kaçışları tehlikeye sokabilecek diğer mekânlar için, yatak odalarıyla aynı düzeyde bir kompartıman özelliğinin sağlanması şarttır.

(2) Bir dış koridor ile erişilen otel yatak odalarının aşağıda belirtilen şartlara uygun olması gerekir.

a) Yatak odalarının, yangına en az 60 dakika dayanıklı bir duvar ile dış koridordan ayrılması gerekir. Ancak, parapet üst kotu koridor bitmiş döşeme üst kotundan 1.1 m veya daha yukarda konumlandırılan yanmaz malzemeden yapılmış havalandırma boşlukları için bu şart aranmaz.

b) Dış koridora açılan kapıların yangına karşı en az 30 dakika dayanıklı olması ve kendiliğinden kapatan düzenekler ile donatılması gerekir.

c) Dış koridorlarda dış kaçış geçitlerine ilişkin en az genişlik, döşemede kot değişimleri, çatı korunumu koridor dış kenarı boyunca korkuluk yapılması ve benzeri şartlara uyulması gerekir.

(3) Otel yatak odasında veya süit odada en uzak bir noktadan çıkış kapısına kadar ölçülen uzaklığın 15 m’yi aşmaması hâlinde, tek kaçış kapısı bulunması yeterli kabul edilir. Ancak:

a) Otel yatak odasında veya süit odada en uzak bir noktadan çıkış kapısına kadar ölçülen uzaklığın 15 m’yi aşması hâlinde, birbirinden uzakta konuşlandırılmış en az 2 çıkış kapısı bulunması gerekir.

b) Tamamı yağmurlama sistemi ile donatılmış otellerin yatak odalarında veya süit odalarında, en uzak bir noktadan kapıya kadar ölçülen uzaklığın 20 m’yi aşmaması gerekir.

(4) Kaçış uzaklığı, yatak odası veya süit odanın çıkış kapısından başlayarak bir kaçış merdivenine, dış kaçış geçidine veya dış açık alana açılan çıkış kapısına kadar olan ölçüdür. (5) Koridor boyunca yalnızca tek yönde kaçış imkânı var ise, kaçış uzaklığı en uzaktaki yatak odası çıkış kapısından itibaren ölçülür. İki yönde kaçış sağlanabiliyor ise, kaçış uzaklığı her bir yatak odasının çıkış kapılarından ölçülür.

(6) Doğal veya mekanik yolla havalandırılmayan iç koridorlar; yağmurlama sistemi olan binalarda 45 m ve yağmurlama sistemi bulunmayan binalarda 30 m aralıklarla duman kesicileri ile bölümlendirilir ve buralarda aşağıdaki şartlara uyulur:

a) Duman kesicileri yangına en az 60 dakika dayanıklı olur. Bölme içinde yer alan kaçış kapılarının yangına en az 60 dakika dayanıklı ve duman sızdırmaz nitelikte olması şarttır. Duman kesicilerin, koridoru kuşatan duvar da dâhil olmak üzere, bütün kat yüksekliğince tavana veya çatı örtüsünün altına kadar devam etmesi ve ara kesitleri sıkıca kapatması gerekir.

b) Duman kesicileri ile oluşturulan bölmelerin her birinden bir çıkışa, kaçış merdivenine, dış kaçış geçidine veya kaçış rampasına doğrudan engelsiz erişim imkânı sağlanması gerekir.

c) Duman sızdırmaz kapılara, camlı kapılar hariç olmak üzere, alanı her bir kanat yüzey alanının en az % 25’i değerinde net görüş sağlayan cam paneller konulur.

ç) Duman sızdırmaz kapılar tek veya çift kanatlı olabilir. Ancak, kendiliğinden kapatan düzenekler ile donatılması ve kanatların, içinde yer aldığı boşluğu bütünüyle kapatması şarttır. Kasaların duvar boşluğuna sıkıca yerleştirilmesi ve kanat ile döşeme arasındaki aralığın 4 mm’yi aşmaması gerekir.

d) Duman sızdırmaz kapıların normal olarak kapalı durumda tutulması gerekir. Ancak, bu kapılar algılama sistemi yolu ile çalışan elektro-manyetik veya elektro-mekanik düzenekler ile otomatik olarak kapatılabiliyor ise açık durumda tutulabilir."


49 görüntüleme0 yorum

Son Yazılar

Hepsini Gör

Comments


bottom of page