Birkaç haftadır değerler, özveri, deneyim, çözüm odaklı olmaktan bahsettiğim Pazar yazılarına bugün kimliğimizin göstergesi olan "İlkeler"le devam ediyorum.
İlkeli olmak Duruş Ne kadar önemli değil mi?
Değerler daha öznel, kişisel olarak görünürken ilkeler doğada evrensel olan izlenmesi beklenen yazılı olmayan kurallar veya yasalar olarak tanımlanıyor. Adalet, dürüstlük, eşitlik, doğruluk, özgürlük, iyilik ve kötülük gibi.
İlkeli olmak "Temel olarak alınan düşünce ve kurallara uygun biçimde davranmak, bu kuralların dışına çıkmamaya özen göstermek” biçiminde tanımlanıyor.
Hepimiz içinde yetiştiğimiz aile, çevre, okul öğretileri ve tecrübelerimizle oluşturduğumuz ve kendimizle özdeşleşen davranışlar geliştiriyoruz. İlkeli davranış, çıkarlara ters düşse de bizi oluşturan hayat felsefemizin prensiplerinden taviz vermemek anlamına geliyor.
Hayatımızın bölündüğü alanları ve her alanda yaşadıklarımızı düşündüğümüzde, bocaladığımız zamanlarda, aldığımız kararları ve oluşturduğumuz söylemleri ilkelerimize dayandırdığımızı görebiliriz. Aslında ilkelerimiz bir nevi pusulamızdır. Örneğin hayatta sahiplendiğimiz değerlere uygun ilkeler oluştururuz: özgürlük ise "Haklara saygı göstermek", sadakat ise "yarı yolda bırakmamak, aldatmamak ", saygı ise insanlara "nezaketle yaklaşmak" gibi.
İlkeler evrensel olduğundan hem bireysel hem de toplum boyutunda ilkeleri koruyan duruş ve söylemler sık sık tekrarlanır.
Hayat gerçekten zorluklarla dolu, hatta bazı kararları almak için çok zorlandığımız anlar oluyor. İş hayatında bu çok sık karşımıza çıkan bir durum. Özellikle acımasız kariyer rekabetlerinde ilkelerin göz ardı edildiği, değerlere saldırılan örneklere hepimiz şahit olmuşuzdur. Böyle anlar insanların kalbini kırar, işine ve çevresine karşı kapanmasına sebep olur, değerlere ve ilkelere inancını azaltır.
İlkelerin güçlenmesi ve her zaman davranışların temelinde kalmasında çalışanlar kadar kurumlara da önemli sorumluluklar düşer. Bu nedenle özellikle yöneticiler olarak birlikte çalıştığımız ekiplere ilkeleri gösteren ve uygulayan bireyler olarak örnek olmamız gerekir.
Yıllar önce uzun zamandır hizmet verdiğimiz bir sigortalımız ihale açmaya karar verdi. Açıkçası uzun yıllar her iki tarafın emekleri ve birikimleriyle oluşmuş, artık kuruma özel olmuş bir sigorta süreci için aradan çıkan birkaç ses nedeniyle çıkılan bu ihale bizi üzmüştü. Gelirlerimiz şeffaftı, sigortalı istediği zaman bu programı alıp başkasına verme özgürlüğüne sahipti ancak karşıklıklı dürüstlük ve adil kazanç ilkesiyle yıllardır devam eden ilişki , yönetim kuruluna yeni giren birkaç üyenin ısrarı sonucu standart bir hizmet olarak değerlendirilmişti ve yeni üyeler maliyetleri azaltarak kendilerini göstermek istiyorlardı.
İhale yapıldı. Herkes bilir, bir maliyet belirlendikten sonra altına inmek kolaydır. Aynen de öyle oldu ve rakiplerden biri teklifimizin altında bir maliyet verdi. Eşit ve adil değerlendirme konusunda ciddi kaygılarımız oluşmuştu çünkü kağıt üzerinde bile olsa arka plandaki kurgunun aynı sayıda adanmış ekip ve yetkinlikle yapılması mümkün görünmüyordu.
Çok açıktı ki teklifimiz ve koşullarımız rakiplerden biri ile paylaşılmıştı. Değişen bu durum karşısında ilkelerimizden sapmayarak teklifimizi savunmamız ve haklılığımızı göstermemiz gerekiyordu. Saygı çerçevesinde kalarak bilgilendirdik, görüşmelerimize devam ettik. Ancak ihaleyi kaybettik.
Sigortalı karşı tarafla uzun süreli bir sözleşme yaptı. Bu da en az birkaç yıl çalışmamıza ara vermemiz gerektiği anlamına geliyordu. Açıkçası bu durum projenin sahibi olarak beni de çok üzmüştü ancak bazı durumlara çabalasanız da engel olamıyorsunuz. Yöneticimiz tüm proje boyunca yaptığım çalışmalar için teşekkür etti ve benim bu konuda içimin rahat olmasını istedi. Kurum olarak dürüstlükten, şeffaf iletişim ve iyi hizmetten asla vazgeçmeyecektik ve tecrübelerine göre bu ayrılık uzun sürmeyecekti.
Gerçekten de dediği gibi oldu.
Üzerinden birkaç ay geçmeden sigortalı tarafından sesler yükselmeye başladı. İşin daha da ilginci, işi alan tarafın beni ve ekibimi arayarak nasıl bir yol izlemesi gerektiği konusunda bilgi istemesiydi.
Üzerinden çok vakit geçmedi, sigortalı sözleşmesinin daha ilk yılı bitmeden diğer tarafla ilişkisini bitirdi ve geri döndü. Maliyet düşüktü,çünkü arka planda yapılan plasman görünürde benzer ama detayda eksikti. Detayları bilinmeyen özel riskler için standart sözleşmeler yapılmış ve bir sürü hak kaybı oluşmuştu, ayrıca sonradan bazı hizmetler eklenmiş ve maliyet ilk başta önerilenin çok üzerine çıkmıştı. Üstelik istedikleri raporları alamadıkları için gelirlerin şeffaflığına şüphe düşmüştü, hasarlarda yalnız kalmışlardı.
İyi niyetli yaklaşım, açık dürüst iletişim ve şeffalık hak ettiği takdiri alamamıştı ama sonunda evrensel ilkelerle çalışmanın yarattığı güven kazanmıştı.
Sonra ne mi oldu? Yöneticimiz sigortalı ile yaptığı toplantıda dönüş kararlarından memnuniyetini iletti. Ben farklı bir projeye başladığım için başka bir ekip devreye girdi. Yıllar içinde hizmet veren ekipler değişmesine rağmen sigortalı ile işbirliği hala devam ediyor.
Kimi zaman zararsız görünen bir davranışın bizi ne kadar çok rahatsız ettiğini görürüz, işte ilkeler bu nedenle önemlidir. İlkelerin hiçe sayıldığı, ilişkilerin çıkar üzerine kurulu olduğu dönemlerde ne kadar değerli olduklarının altı bir kez daha çiziliyor ve ilkeli insanlara özlem daha da artıyor. Durum ne olursa olsun belirli bir duruş göstermeyi başarmak önemli bir erdem. İlkelere sıkı sıkıya bağlı olup kendimizi küçük bir alanla sınırlamanın da zararları var, bağnazlık derecesine getirmeden, yanlış anlaşılmadan sağduyu ile fikirleri savunma dengesini yakalayabilmek önemli.
Ekip yönetirken adil olmak, kariyer kararlarında adil yaklaşmak, kararları temel ve evrensel ilkelere dayandırmak bizleri güvenilir ve saygın insanlar yapıyor. Duruşuna güvendiğimiz insanlarla çalışmak, karşılaştığımız adaletsiz ya da bizleri zorlayan durumlarda nasıl davranmamız gerektiği konusunda bizlere rehber oluyor.
Bu zamana kadar aslında kendi çıkarına uygun pek çok kararı kabul edebilecekken ekibi ve kendisi için ikelerinden vazgeçmeyerek mücadele veren yöneticilere de, sadece kendini düşünüp yarı yolda bırakanlarına da denk geldim. Arkadaş olarak gördüğüm insanların dediklerinin tersini yaptıklarına şahit oldum. Hayatta herkes kendi kulvarını belirliyor ve kendi ilkelerimizi seçiyoruz, seçimlerimiz kendimize seçtiğimiz yolu da belirliyor. İstemeden hata yaparsak ilkelerimiz bize hatamızı düzeltmemiz için de yol gösteriyor, doğru davranmamıza destek oluyor.
Çeşit çeşit insanla bir arada yaşıyoruz, duruşu belli ve ilkeli insanlarla tüm ilişkilerimiz hayatımız boyunca devam ediyor. Dönemine ve duruma göre esneyen, ilkelerle bağı zayıf - hatta ilkesiz olanlarla karşılaşmamız kaçınılmaz bir durum, o zaman da ilişkilerimizi saygı çerçevesinde sağduyu ve dikkatle sürdürmek önemli.
Önemli olan diğer bir konu da bir ilkesizlikle karşılaştığımızda sessiz kalmamak. Biliyorum, bu kadar çok sorumluluğumuzun olduğu şartlarda insanlara ya da bir yöneticiye duyduğumuz rahatsızlığı söylemek yada başka deyişle yüzüne vurmak her zaman kolay değil. Ancak ne olursa olsun herkes eşit, dürüst ve adil bir dünyayı hak eder ve hatalar sesli olarak dile getirilmedikçe düzelmez. Değişim ve iyileşme, ilkeleri savunanların yalnız bırakılmaması, desteklenmesiyle gerçekleşebilir.
Hayatta duruşunu bildiğimiz, ilkeli insanlara güveniriz. Çünkü ilkeli insanların duruşu çevresi tarafından saygıyla karşılanır, takdir edilir. Bu zamana kadar hayatıma dokunan ve dokunduğum herkesle ilişkilerimde değerler ve ilkelere bağlı kalmaya özen gösterdim. Karşılaştığım zor durumlarda, hayatım için seçimler yapmam gerektiğinde, kararsız kaldığımda değerlerim ve ilkelerimi öne koyarak sonuçlarıyla yaşayabileceğim kararlar almaya çalıştım. Bu sayede uzun ve derin dostluklar, yıllar süren güzel arkadaşlıklar kazandığıma, gelecekte de devam edecek sağlam işbirlikleri kurduğuma inanıyorum.
Temel değerler ve ilkelerle hayat herkes için çok daha güzel sonuçlar getirmiyor mu?
"İnsan olmak kuruş ile değil duruş ile ölçülür."Özdemir Asaf
"Hayatta sağlam bir duruşu olmayanın hayatı hep kararsızlıklar içinde geçip gider" . Anonim
Herkese mutlu pazarlar .
Comments