4 Eylül'de başkent Ankara'da F4 savaş uçağından TPAO otoparkındaki araçların üzerine düşen yakıt tankı haberini gördünüz mü?
Can kaybının yaşanmadığı olayda, araçlarda maddi zarar oluşmuş. Uçak ve pilotu da salimen Eskişehir'deki üsse dönmüş. Ucuz atlatılmış bir hadise.
Uçaklardan düşen şeyler düşündüğümüzden daha yaygın. Bu haberi görünce , benzer olayları araştırayım dedim ve bakın neler buldum.
Şubat 2021'de Denver Uluslararası Havaalanı'ndan Honolulu, Hawaii'ye uçan bir Boeing 777-200'da oluşan motor arızası, Denver'ın Broomfield, Colorado banliyösünde enkaz yağmuruna sebep olmuş. Çapı 4,5 metre olduğu tahmin edilen devasa bir motor kaputu ve parçaları Denver'ın 40 kilometre kuzeybatısında bulunan Broomfield'daki bir evin ön bahçesine, başka bir evin 3 m ötesindeki kamyonun üzerine ve daha ileride bir evde mutfağında kendine lezzetli bir sandviç hazırlayan birinin çatısını delip geçerek neredeyse ayak ucuna düşmüş.
Yine 2021'de Hollanda'nın Meerssen kasabasının Sint Josephstraat bölgesinde yaşayan iki kişi, bir kargo uçağının motor parçalarının koparak yere düşmesi sonucu yaralanmış. New York'a gitmek üzere yola çıkan Boeing 747-400 kargo uçağı, Hollanda'nın Maastricht kentinden kalktıktan kısa bir süre sonra motorunda çıkan yangın sonrası yönlendirildiği Belçika'nın Liege Havalimanı'na güvenli bir şekilde iniş yapana kadar uçaktan düşen metal parçalar çok sayıda araba ve eve de zarar vermiş. İngiltere Gatwick havalimanı yakınlarında bir çift yürüyüş yaparken Boeing 777'nin 70 kiloluk kapısının bir kısmı 6 metre uzaklarına düşmüş.
Mayıs 2012'de, Opa-Locka'dan Pompano Beach, Florida'ya seyahat eden özel jetin ana kabin kapısı yerinden çıkıp bir golf sahasına düşmüş. Geri çekilebilir biniş basamakları hala takılı olan kapı, şans eseri o sırada kapalı olan golf sahasına gelmeden önce ağaçlara çarpmış. Kapısının kaybolmasının ardından uçağın yönü değiştirilerek güvenli bir şekilde inişi sağlanmış.
Airbus'larda yeni kullanılmaya başlandığı zamanlarda Rolls Royce motorlarında görünen arızalar, yaşanan yangın ve kopmalar, Rolls Royce'un borsadaki hisse değerinin dramatik bir şekilde düşmesine sebep olmuş.
Meğerse havacılık çevrelerinde, uçaklardan düşen şeyler kendi kısaltmasına sahip olacak kadar yaygınmış. Buna kısaca TFOA ( Things Falling-Off Aircraft) diyorlar.
Linkedln de uçaklardan düşen parçalara ilişkin araştırmaya denk geldim. Bağlantıdan detaylara ulaşabilirsiniz.
Burada yazılanlara göre Nisan 2009 ile Mart 2017 arasında Japon operatörler tarafından bakım denetimleri ve servis sırasında keşfedilen 451 olay kaydedilmiş (JCAB, 2018).
Uçak ve motor parçalarından başka, uçaklardan düşen ve zarar veren garip cisimler de var.
En çok rastlananı sektörde "mavi buz" olarak da bilinen uçaklardan düşen donmuş kanalizasyon atığı, yıllar içinde birçok binada delikler açılmasına sebep olmuş.
San Francisco'da gökten düşen bir Canon kamera merceği çatıyı delmiş ve iki pencere camının kırılmasına neden olmuş. 2005 yılında Kanada'da bir deniz uçağından kopan bir kano küreği bir evin çatısına çarpmış.
Aralık 2010'da, Kuzey Carolina'lı bir gencin parçalanmış cesedi Milton, Massachusetts'in sakin bir sokağında bulunmuş. Yapılan araştırmada, gencin Boston Logan'a uçan bir Boeing 737 uçağının tekerlek yuvasında saklandığı sonucuna varılmış, çünkü gencin gömleği ve spor ayakkabıları uçağın uçuş yolu boyunca dağılmış halde bulunmuş. Bu olay Charlotte havaalanında güvenlik endişelerini de üst seviyeye çıkarmış.
Canvey Adası'ndaki bir evin üzerine yaklaşık 7.000 feet (yaklaşık 2134m) yükseklikten düşen ve yolcu uçağının alt takımında unutulmuş olduğu tahmin edilen büyük bir pense, kiremitli çatıyı ve ardından evin tavanını delmiş, şans eseri kimse yaralanmamış.
Bir de Sibirya'da birkaç muhteşem dakika boyunca altın yağmuruna sebep olan nakliye uçağı var: Mart 2018'de tahminen 378 milyon dolar değerinde altın, platin ve elmas taşıyan eski uçak, Yakutsk Havalimanı'ndan kalkarken kazara tüm kargosunu boşaltıyor. Kargo kapağı kalkış sırasında yırtılarak açılıyor ve yaklaşık 200 som altın külçe piste ve yakındaki karlı tarlalara düşüyor. Hazine avcıları çok heyecanlansa da polis, dökülen ganimetlerin tamamını bulduklarını bildiriyor.
Rastladıklarım arasında en ilginci ise havadan düşen inek oldu.
1997'de bir Japon balıkçı teknesi, Japon Denizi'nde bir Rus devriye botu tarafından kurtarılıyor. Kazazedelere teknelerinin başına ne geldiği sorulduğunda "gökten bir inek düştü ve bizi batırdı" cevabını alınca, bu hiç de inandırıcı olmayan hikaye nedeniyle, devriye balıkçıları tutukluyor. Bir iki hafta sonra, Rus hava kuvvetlerinden biri utana sıkıla Japon yetkililere, mürettebattan birinin gerçekten de eti için bir ineği çaldığını ve uçağına götürdüğünü bildiriyor. Ancak kapalı alanı sevmeyen inek uçuşta huysuzlanıp tepinmeye başlayınca, uçağı ve kendilerini kurtarmak için zavallı ineği Japon Denizi'nin 30.000 feet (9140 m) üzerinde aşağı attıklarını itiraf ediyor. Zavallı Japon denizciler hemen serbest bırakılıyor.
Uçaklardan düşen cisimlerin ne kadar tehlikeli olabileceği düşen kısma bağlı. Okuduklarıma göre bazı parçalar inişe veya bir sonraki incelemeye kadar fark edilemeyebiliyor, bazıları ise felaketlere neden olabilecek kadar tehlikeli.
Uçakların düşme sonucu sebep oldukları can ve mal zararları Havacılık Üçüncü Şahıs Mali Sorumluluk sigortası kapsamında sigorta ediliyor. Uçaklardan düşen parçalar da bu kapsamda değerlendiriliyor. Havacılık sigortalarında uçakların gövde sigortaları, Savaş teminatı gibi geniş kapsamlı sigortaların yanında , yolcular ve uçuş esnasında üçüncü şahsılara verilebilecek zararlar için limitleri milyarlarca doları bulan sorumluluk sigortaları var. Bu, çok yüksek limitlerle yaptırılan sigorta düşünülenin aksine, uçağın kendi gövde sigortasından daha uygun primlerle yaptırılabilen bir poliçe .
Ancak başta bahsettiğim haberdeki hasara sebep olan savaş uçağı olunca durum biraz farklı. Bilindiği üzere orduya ait kıymetler devlet güvencesinde. Tankın düşmesi sonucu zarar gören araçlar sigortalı ise kasko sigortaları devreye girecek ve sigorta şirketleri ödedikleri tazminatın rücusu için ordunun kapısını çalmak zorunda kalacak.
Kasko sigortalarında genel şartları, A.1 B maddesine giren bir hasar türü bu, açıklaması şu şekilde:
Gerek hareket gerek durma halinde iken sigortalının veya aracı kullananın iradesi dışında araca ani ve harici etkiler neticesinde sabit veya hareketli bir cismin çarpması veya aracın böyle bir cisme çarpması, devrilmesi, düşmesi, yuvarlanması gibi kazalar.
Havadan gelebilen gariplikler sadece uçaklardan düşen cisimlerle sınırlı değil, bu yazı için internette dolaşırken, kaynamış yarasa, örümcek, para, kan, et, golf topu gibi gizemli şekilde gökten yağan daha pek çok garip cisimle ilgili olaya rastladım.
Olasılık olarak bakıldığında ise, piyangoyu kazanma ihtimali gökten düşen bir cisim nedeniyle ölme ya da yaralanma olasılığından daha yüksek. Ama siz yine de ara sırada gökyüzünü kontrol etmeyi ihmal etmeyin.
Herkese keyifli pazarlar.
Comentarios